Roken én vapen schaden niet alleen je longen, maar ook je ogen

Tijdens Stoptober, de maand waarin duizenden Nederlanders proberen te stoppen met roken, wijzen onderzoekers op een minder bekend risico van nicotinegebruik: schade aan het oog. Onderzoek toont overtuigend aan dat nicotinegebruik – zowel via sigaretten als e-sigaretten – het risico op oogontstekingen (uveïtis) bijna verdubbelt. Bovendien is het verloop bij rokers ernstiger en reageren de ontstekingen minder goed op behandeling.
Een nieuwe meta-analyse, uitgevoerd door onderzoekers van de Universitaire Oogkliniek MUMC+, het ILD Expertisecentrum van het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein en de Kliniek voor Arbeids- en Milieugeneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Leuven, toont aan dat rokers bijna twee keer zoveel kans hebben op het ontwikkelen van een ernstige oogontsteking – uveïtis – die zelfs tot blijvend gezichtsverlies kan leiden. “Dit onderzoek laat zien dat nicotinegebruik – ook via e-sigaretten – een belangrijke en beïnvloedbare risicofactor is voor uveïtis,” aldus de onderzoekers. De bevindingen onderstrepen dat stoppen met roken en vapen niet alleen de longen en het hart beschermt, maar ook het gezichtsvermogen kan redden. “We weten al lang dat roken slecht is voor hart en longen, maar onze studie laat zien dat het oog minstens zo kwetsbaar is,” aldus de hoofdonderzoeker, oogarts Sanela Kuč.

“Voor oogartsen is het essentieel om het rook- en vape-gedrag van hun patiënten te kennen en actief te adviseren te stoppen.”
“Roken en vapen hebben een veel bredere impact dan vaak wordt gedacht. Ze tasten niet alleen de longen aan, maar ook onze ogen, bloedvaten en ons herstelvermogen,” benadrukken de onderzoekers van de studie.

“Wie stopt met roken en vapen, beschermt dus
niet alleen zijn longen maar ook zijn gezichtsvermogen – én vergroot de kans op succesvolle behandeling.”
De onderzoekers roepen oogartsen, huisartsen en andere zorgverleners op om systematisch te vragen naar rook- en vapegewoonten bij patiënten met oogklachten. Stoptober biedt volgens hen een uitgelezen moment om het gesprek over stoppen met nicotinegebruik aan te gaan – niet alleen voor de longen, maar ook om het gezichtsvermogen te beschermen. Deze nieuwe inzichten zijn letterlijk én figuurlijk een eyeopener.

Feiten in het kort

  • Nicotinegebruik veroorzaakt ook oxidatieve stress en ontstekingsactivatie in het oog.
  • Rokers hebben bijna 2× meer kans op uveïtis dan niet-rokers.
  • E-sigaretgebruikers hebben een 2,5× hoger risico op deze oogontsteking.
  • Stoppen met roken en vapen beschermt het gezichtsvermogen en verbetert behandelresultaten.

Bron:
Kuč S, Drent M, Erckens R, Ronsmans S, Wijnen P, Gijs M, Webers CAB.
Smoking and Risk of Uveitis: A Systematic Review and Meta-analysis. 2025: LINK

Zie ook krantenartikel in De Limburger van 24 oktober 2025: LINK

Nieuwe aflevering Podcastserie ‘Adembenemende gesprekken…’

Luistertip!

Wat als ademen niet meer vanzelfsprekend is?

‘Kijk naar wat er wél kan!’

In deze aflevering gaat Marjolein Drent in gesprek met Carla Bevers, bij wie – net als bij haar moeder en zus – op jonge leeftijd een erfelijke vorm van longfibrose werd vastgesteld. Carla vertelt openhartig over de lange weg naar de diagnose, het intensieve traject richting longtransplantatie, en hoe zij én haar zus Ellen – met slechts vier weken verschil – een tweede kans kregen. Het is een openhartig gesprek over hoop, afscheid, moederschap, kwetsbaarheid, herstel en de onvoorwaardelijke band tussen zussen. Ook deelt Carla haar diepe dankbaarheid aan haar donor en doet ze een oproep: maak een bewuste keuze, donor ja of nee.

Beluister de aflevering: LINK
Bekijk de film ‘Tien jaar nieuw leven’ met Carla en Ellen: LINK
Lees ook het artikel uit de ild care today, oktober 2016: LINK

MIBG-scan bij onverklaarbare hartklachten door sarcoïdose

Onderzoek ILD Expertisecentrum St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein

Als bij standaardonderzoek niets gevonden wordt, kan de MIBG-scan uitkomst bieden bij onverklaarbare hartklachten door sarcoïdose

Bij sarcoïdose kunnen ontstekingshaarden in verschillende organen ontstaan, zoals in de longen, huid, ogen en het hart. Als het hart wordt aangetast, kan dat ernstige klachten geven, zoals hartritmestoornissen of duizeligheid.

Bij sommige patiënten lijken de klachten sterk op hartproblemen, maar worden er met de gebruikelijke onderzoeken (MRI en PET-scan) geen afwijkingen gevonden. Mogelijk komt dit door een verstoring van het autonome zenuwstelsel van het hart – de zenuwen die normaal gesproken onbewust de hartslag regelen. Dit wordt ook wel cardiale autonome dysfunctie genoemd.

In dit onderzoek werd gekeken naar een speciale hartscan: de MIBG-scan. Deze scan kan zichtbaar maken of de zenuwen die het hart aansturen goed functioneren. Van 40 sarcoïdosepatiënten met onverklaarbare hartklachten liet bijna de helft afwijkingen zien op deze scan, ondanks dat hun andere onderzoeken normaal waren.

Een deel van deze patiënten kreeg het medicijn carvedilol (een bètablokker). Bij de meesten verbeterden de klachten, maar de helft kreeg wel last van bijwerkingen zoals duizeligheid of vermoeidheid.

Conclusie: de MIBG-scan kan nuttige extra informatie geven bij sarcoïdosepatiënten met hartklachten die anders niet te verklaren zijn. Het helpt mogelijk om een beter beeld te krijgen van zenuwstoornissen in het hart en kan richting geven aan behandeling. Wel zijn grotere vervolgstudies nodig om dit te bevestigen. Link met publicatie: LINK

Arts in de klas. Wat een geweldig initiatief!

Op 3 juli 2025 heeft Marjolein Drent namens de ild care foundation bijgedragen aan het initiatief ‘Arts in de klas’. Hierbij worden scholen die een gastles hebben aangevraagd voor hun leerlingen gekoppeld aan een arts. In dit geval kwam het verzoek van het VMBO ‘het Perron’ in Veenendaal. Op donderdag 3 juli heeft zij les gegeven aan vier groepen verdeeld over twee uur les. Wat een uitdaging én wat een mooie ervaring! We spraken over schadelijke stoffen, verslaving, wat dat met je lichaam doet én dat het nooit te laat is om te stoppen. De leerlingen hadden scherpe vragen. Zoals: “Wat is er zo slecht aan vapen met een smaakje?” Gek eigenlijk… vapes met smaakjes zijn verboden, maar zonder smaakje niet. Alsof die minder schadelijk zijn. Natuurlijk niet! Verbied álle vapes. Een andere vraag: “Mag je onder de 16 vapen als je ouders het goed vinden?” Helaas stimuleren sommige ouders het zelfs – ze geven hun kinderen vapes en doen zelf vrolijk mee. Zo wordt stoppen wel héél lastig. De grootste schok? De smartvape: een vape waarmee je kunt gamen, appen én vapen. Sommige spellen laten je pas naar een hoger ‘level’ komen als je een trekje neemt (!). Niet voor niets ‘de atoombom onder de vapes’. Onvoorstelbaar. Kortom: er is nog zóveel werk te doen.

  

Artikel holistische benadering arbeidsgeschiktheid bij sarcoïdose vertaald

Nu ook in het Nederlands: Lancet Respiratory Medicine-commentaar over arbeidsgeschiktheid bij sarcoïdose.
Het in het Engels gepubliceerde commentaar over arbeidsgeschiktheid bij sarcoïdose is nu ook in het Nederlands beschikbaar. Het pleit voor een holistische benadering, waarin ook moeilijk meetbare klachten zoals vermoeidheid en cognitieve problemen serieus worden genomen. Maatwerk en échte samenwerking met de patiënt staan centraal.
De bijbehorende infographic is bedoeld als praktisch handvat voor patiënten om hun klachten en beperkingen inzichtelijk en bespreekbaar te maken — op het werk, bij beoordelingen van hun arbeidscapaciteit én in gesprekken met zorgverleners.

Lees het PDF

Luistertip: Podcast ‘Adembenemende gesprekken’

De nieuwe podcastserie ‘Adembenemende gesprekken…’, van de ild care foundation is vanaf nu te beluisteren! Marjolein Drent, emeritus-hoogleraar longziekten, gaat in gesprek met inspirerende mensen die unieke ervaringen of bijzondere verhalen delen. Samen verkennen ze thema’s rond zorg, chronische ziekten, behandelingen en hoe ga je daar mee om. Het motto is: ‘Je bent meer dan je ziekte!’ Laat je inspireren door hoopvolle inzichten en persoonlijke kracht, en ontdek hoe kleine stappen een wereld van verschil kunnen maken.

De tune van de podcast ‘Adembenemende gesprekken …’ bestaat uit fragmenten van het nummer ‘Inspiratie’ uit de musical Joe, speciaal voor de ild care foundation gezongen door Brigitte Heitzer. Met toestemming van Joop en Janine van den Ende! Het hele lied is te beluisteren via deze link:  ‘Inspiratie’ by Brigitte Heitzer on behalf of the ild care foundation.

Aflevering 2
Waarom wordt de één ziek en de ander niet?
In deze boeiende aflevering gaat Marjolein Drent in gesprek met Aalt Bast, emeritus hoogleraar Farmacologie en Toxicologie, beiden verbonden aan de Universiteit Maastricht. Zij buigen zich over intrigerende vragen aangaande gezondheid en ziekte. Duco Deenstralongarts is de mediator in deze aflevering.
Waarom wordt de één wél ziek na blootstelling aan schadelijke stoffen en de ander niet? Hoe komt het dat geneesmiddelen bij sommige mensen uitstekend werken, terwijl ze bij anderen nauwelijks effect hebben of juist schade veroorzaken? En wat is de invloed van voeding op het beloop van bepaalde aandoeningen? Een verhelderend gesprek over de wisselwerking tussen aanleg, omgeving, medicijnen en levensstijl. Verwacht verrassende inzichten, praktische voorbeelden en een kritische blik op de rol van voeding en farmacologie in de moderne geneeskunde.

Luister mee naar een fascinerende ontmoeting tussen wetenschap en praktijk – adembenemend actueel en relevant. LINK

Eerste Aflevering

We zijn begonnen met een drieluik, die nu ook in zijn geheel te beluisteren is. (zie link onderaan) In deze eerste driedelige serie spreekt Marjolein Drent met Lenneke Vente, bekend van Pillen & Prosecco (www.pillenenprosecco.nl) en het boek ‘Lichter leven met een chronische ziekte’. Samen verkennen ze hoe een chronische ziekte je leven en identiteit beïnvloedt.

  

Lenneke vertelt hoe ze zichzelf opnieuw heeft ontmoet, en hoe ze haar diagnose heeft omgezet naar een leven vol veerkracht, vertrouwen en innerlijke rust. Een krachtige, inspirerende reis naar een lichter leven met een chronische ziekte, voor mensen met chronische klachten, naasten, en zorgverleners. Luister mee en ontdek hoe kleine stappen grote impact kunnen hebben. We wensen u veel luisterplezier!

Deel 1
Het eerste deel van het drieluik gaat over hoe beiden elkaar hebben leren kennen.
Deel 2
Het tweede deel van het drieluik verkennen ze samen hoe een chronische ziekte je leven en identiteit beïnvloedt.
Deel 3
In het derde deel van het drieluik vertelt Lenneke hoe zij met behulp van veerkracht weer innerlijke rust vond.

Naar de Podcastserie ‘Adembenemende gesprekken…’: LINK
Of, beluister de 3 podcasts met Lenneke Vente als één geheel: “Je bent meer dan je ziekte!”: LINK

Heb jij last van medicijnen? Doe de Bijwerkingmonitor!

Bijwerkingencentrum Lareb onderzoekt hoe medicijngebruikers bijwerkingen ervaren. Door mee te doen aan de online Bijwerkingmonitor draag je bij aan betere kennis, herkenning en behandeling van bijwerkingen. Je helpt niet alleen anderen, maar krijgt ook meer inzicht in je eigen ervaringen.

Meedoen is waardevol – voor jou én voor de zorg!

Meedoen kan via: www.bijwerkingmonitor.nl.

Of scan de QR code:

 

Schimmel in woningen: sluipend probleem wat actie vereist

Wattendeken van schimmel in kelder

De aanhoudende schimmelproblematiek in woningen, met name sociale huurwoningen, treft kwetsbare groepen zoals jonge kinderen, ouderen en mensen met een chronische ziekte of een verzwakt immuunsysteem onevenredig hard. Zij lopen een verhoogd risico op gezondheidsproblemen variërend van vermoeidheid, hoofdpijn en voorhoofdsholteontstekingen tot ernstigere klachten zoals astma, chronische hoest, huidafwijkingen en oogontstekingen. De impact reikt verder dan de directe gezondheidsschade: ziekteverzuim, dalende levenskwaliteit en oplopende zorgkosten belasten zowel de getroffen huurders als de maatschappij. De problematiek in sociale huurwoningen legt een pijnlijk falen bloot in onderhoudsbeleid en verantwoordelijkheidsgevoel van woningcorporaties en verhuurders. Ondanks signalen van huurders over gezondheidsklachten, zoals ademhalingsproblemen en allergieën, blijft adequate actie vaak uit. Dit leidt niet alleen tot verslechtering van de woonsituatie, maar veroorzaakt ook maatschappelijke kosten: van ziekteverzuim tot blijvende gezondheidsschade, die uiteindelijk ook werkgevers en de zorgsector treffen. Het uitstellen van onderhoud lijkt op korte termijn financieel aantrekkelijk voor verhuurders, maar leidt op lange termijn tot hogere renovatiekosten en mogelijke juridische claims. Tijdige interventie en preventief onderhoud zijn cruciaal. Het is hoog tijd dat overheidsinstanties strenger toezicht houden, woningcorporaties investeren in structurele oplossingen, en huurders actief betrokken worden bij het waarborgen van een gezond binnenklimaat. Gezamenlijke verantwoordelijkheid en slim beleid zijn essentieel om dit probleem effectief aan te pakken, zowel voor de directe betrokkenen als voor de samenleving als geheel.

SBS6 Hart van Nederland heeft al meerdere keren hier aandacht aan besteed.

https://www.kijk.nl/programmas/hart-van-nederland-late-editie/JfbzhYuYTnnLga

en https://tvblik.nl/hart-van-nederland/12-januari-2025

(minuut 5.16-7.47)

Holistische beoordeling werkcapaciteit sarcoïdosepatiënten

Patiënten met sarcoïdose worden vaak geconfronteerd met ontoereikende beoordelingen van hun werkcapaciteit, waarbij symptomen zoals vermoeidheid, cognitieve beperkingen en pijn worden genegeerd, en de nadruk ligt op de resultaten van longfunctieonderzoeken. Een grote groep vertegenwoordigers (177) van de sarcoïdose-community, zowel inhoudsdeskundigen als ervaringsdeskundigen, heeft het initiatief genomen om hier verandering in te brengen. Zij pleiten er dan ook voor dat het beoordelen van de werkcapaciteit bij sarcoïdose een patiëntgerichte, holistische, deskundige en multidisciplinaire benadering vereist die recht doet aan de persoonlijke ervaring van elke patiënt. Door de veelzijdige aard van sarcoïdose te erkennen, worden eerlijkere beoordelingsprocessen bevorderd. Lees meer in The Lancet Respiratory Medicine over hoe we de ondersteuning voor patiënten met sarcoïdose kunnen verbeteren. Link

Een holistische benadering is essentieel voor iedereen met een chronische aandoening. De links onderaan verwijzen naar de PDF’s van de Nederlandse en Engelse infographic, welke patiënten kunnen gebruiken bij een bezoek aan hun zorgverlener, arbeidsdeskundige, of keuringsarts.
De infographic is beschikbaar in het Deens, Nederlands, Duits, Engels, Frans, Grieks, Italiaans, Portugees, Spaans, Turks en Zweeds, zodat patiënten een document in hun eigen taal kunnen raadplegen. Link

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met info@ildcare.nl.

Infographic NL
Infographic English 

Appendix van het artikel

 

CME-Online nascholing: ‘Sarcoïdose: een klinische uitdaging’

CME-Online nascholing voor de huisarts en andere geïnteresseerden: ‘Sarcoïdose: een klinische uitdaging’

Gratis deelname mogelijkheid verlengd tot 18 oktober 2025  (zie info onderaan pagina)

Sarcoïdose is een multisysteemaandoening. Ieder orgaan kan betrokken zijn bij het ziekteproces, daardoor kan de klinische presentatie heel divers zijn, met zowel orgaan-gerelateerde symptomen, maar ook aspecifieke klachten. Het gaat in vele gevallen gepaard met moeheid. Voor de mensen die het treft heeft het een enorme impact op de kwaliteit van leven. Naast fysieke problemen leidt het regelmatig ook tot psychosociale, emotionele en werk gerelateerde problematiek.

Gemiddeld zal een huisarts in de hele loopbaan ≤ 5 sarcoïdosepatiënten zien. Voor de huisarts begint de diagnose bij het eraan denken tijdens de eerste presentatie: goed luisteren, de patiënt serieus nemen, een uitvoerige anamnese en bij een niet-pluisgevoel verwijzen naar de longarts of andere orgaanspecialist. Wanneer de ziekte een chronisch beloop krijgt is het goed om op de hoogte te zijn van het grillige karakter van de klinische presentatie en de bijwerkingen van de medicatie. De rol van de huisarts kan vooral faciliterend en ondersteunend zijn.

Via onderstaande mail is het mogelijk een gratis toegangscode te verkrijgen tot deze cursus voor huisartsen en geïnteresseerden.

Gratis deelname?
Wilt u in aanmerking komen voor een gratis cursus? Vraag dan uw gratis code aan via info@ildcare.nl onder vermelding van uw naam, beroep en emailadres. Na voltooiing van de toets ontvangt u een certificaat, als bewijs van deelname. Het levert huisartsen 2 accreditatiepunten op.

STYLE SWITCHER

Header Style

Accent Color